Bạn sẽ gặp phải rất nhiều công ty đầu tư tuyên bố rằng doanh nghiệp của họ tuân thủ các nguyên tắc GIPS. Vậy GIPS là gì? và tại sao một công ty lại tự nguyện lựa chọn tuân thủ các tiêu chuẩn GIPS? Đây là hai câu hỏi chúng tôi sẽ trả lời trong bài viết tổng quan sơ lược này về Tiêu chuẩn Hiệu suất đầu tư Toàn cầu – Global Investment Performance Standards (GIPS) do Hội đồng Hiệu suất đầu tư thuộc Viện CFA ban hành.
LỊCH SỬ SƠ LƯỢC
GIPS là các tiêu chuẩn đạo đức áp dụng cho cách thức thực hiện hoạt động đầu tư phục vụ cho khách hàng tiềm năng và khách hàng hiện tại. Tiền thân của GIPS là Hiệp hội Quản lý đầu tư và Nghiên cứu các Tiêu chuẩn Trình bày về Hiệu suất-Association for Investment Management and Research-Performance Presentation Standards (AIMR-PPS). AIMR-PPS nguyên gốc được xuất bản vào năm 1993, nhưng những tiêu chuẩn đạo đức này không có phạm vi toàn cầu giống như GIPS hiện nay.
Năm 1995, AIMR thành lập một ủy ban GIPS để phát triển các tiêu chuẩn toàn cầu, và vào năm 1999, ấn bản đầu tiên của GIPS đã được phát hành. Vào lúc này, Viện CFA (sau đó được gọi là Hiệp hội Quản lý Đầu tư và Nghiên cứu) cũng thành lập Hội đồng Hiệu suất Đầu tư – Investment Performance Council (IPC) để tiếp tục phát triển các tiêu chuẩn. Đến năm 2005, Viện CFA đã chấp thuận ấn bản mới của GIPS với định hướng kết hợp PPS và GIPS với nhau. Vào ngày 1 tháng 1 năm 2006 quyết định này có hiệu lực chính thức . Tính đến thời điểm này, AIMR-PPS đã không còn tồn tại và các công ty vẫn còn sử dụng AIMR đều được khuyến khích chuyển sang tiêu chuẩn GIPS.
TẠI SAO PHẢI CHUYỂN SANG MỘT TIÊU CHUẨN TOÀN CẦU?
Quá trình toàn cầu hoá ngành quản lý đầu tư đang trở nên sâu rộng hơn. Nhiều nhà quản lý tài sản không chỉ cạnh tranh để kinh doanh tại thị trường nội địa, mà còn ở các thị trường nước ngoài nữa. Bắc Mỹ và Tây Âu là những thị trường đã trưởng thành, nhưng các thị trường khác đang dần bắt kịp và trở nên phức tạp hơn. Đối với các công ty đầu tư bên ngoài Hoa Kỳ hoặc Liên minh châu Âu, tuân thủ GIPS có thể cung cấp tính hợp pháp và tạo cho các nhà đầu tư sự tự tin rằng công ty đó đang cố gắng đáp ứng các tiêu chuẩn cao nhất.
Việc tuân thủ GIPS thực sự có thể làm cho mọi thứ dễ dàng hơn đối với các doanh nghiệp đang cố gắng cạnh tranh trên nhiều thị trường khác nha bởi vì họ chỉ phải tuân thủ một bộ tiêu chuẩn đổng thời có thể tránh phải thực hiện những thay đổi lớn trong cách trình bày hoặc tính toán khi làm việc ở các quốc gia khác nhau. Nói cách khác, GIPS đáp ứng nhu cầu chuẩn hóa trong một ngành công nghiệp khổng lồ vẫn đang không ngừng phát triển.
LIỆU GIPS LÀ CẦN THIẾT?
GIPS là một bộ tiêu chuẩn chứ không phải luật. Các công ty không nhất thiết phải tuân thủ GIPS. Hơn nữa, các tiêu chuẩn này không được quy định thành luật chứng khoán của Hoa Kỳ. Mặc dù là tự nguyện, nhưng chúng lại cung cấp một chuẩn mực trong tính toán cũng như sự tin cậy trong việc trình bày các kết quả kinh doanh.
Trước khi kết quả kinh doanh được tính toán và trình bày, có một số việc căn bản mà một công ty cần làm. Điều đầu tiên mà công ty phải làm là định nghĩa công ty mình một cách chuẩn xác. Điều này thoạt nghe thì có vẻ rất rõ ràng, nhưng về mặt pháp luật thỉ rất có thể công ty con sẽ bị không được định nghĩa là một công ty.
Vấn đề tiếp theo là câu chuyện về các cấu trúc của một công ty. Một trong những điều quan trọng nhất mà một công ty có thể làm là xác định tổ hợp này của doanh nghiệp mình một cách hợp lý và có nghĩa. GIPS yêu cầu tất cả các danh mục đầu tư tự do, có thu phí của công ty phải nằm trong ít nhất một tổ hợp yếu tố. Sổ tay GIPS định nghĩa một tổ hợp là “sự tổng hợp một hoặc nhiều danh mục đầu tư vào một nhóm duy nhất đại diện cho một mục tiêu hoặc chiến lược đầu tư cụ thể” – như là “thị phần của thị trường mới nổi” hoặc “thu nhập cố định toàn cầu”.
Các quy định của tiêu chuẩn bao gồm một số mục khác bao gồm cả tính toán, cũng như trình bày và sự công bố. Chẳng hạn, lãi suất sẽ được tính theo thời gian chứ không phải theo lượng tiền. Một số doanh nghiệp có thể có phần lớn nhất trong công tác trình bày về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mình là dựa theo các nguyên tắc của GIPS, đòi hỏi sự công bố, vì các công ty phải công bố nhiều điều khoản bao gồm định nghĩa của công ty về các vấn đề như: kết quả kinh doanh là đã trừ các khoản phí hay vẫn tính các khoản phí? hay cần phải công bố những thông tin bổ sung gì theo yêu cầu? Chỉ riêng trong ấn bản năm 2006 của GIPS đã có gần 30 yêu cầu công bố thông tin.
TRÌNH BÀY VỀ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG TRONG QUÁ KHỨ MỘT CÁCH THẲNG THẮN
Một trong những mục tiêu đề ra của GIPS đề cập đến việc đảm bảo hiệu quả đầu tư chính xác và nhất quán. Các công ty ban đầu được yêu cầu cần phải có tối thiểu 5 năm tuân thủ GIPS. Sau 5 năm này, công ty phải có thêm 10 năm tiếp theo. Nếu công ty tồn tại dưới 5 năm, thì công ty phải trình bày toàn bộ lịch sử của nó kể từ khi thành lập. Bởi vì các nhà đầu tư luôn lo lắng về việc các công ty chỉ trình bày những năm tốt nhất của mình, yêu cầu này có thể ngăn chặn việc thực hiện hành vi “hái anh đào” (cherry picking) đó.
Ví dụ, một khoản đầu tư có thể trông hấp dẫn nếu một công ty chỉ đưa ra kết quả của hai năm gần nhất với kết quả tăng trưởng dương. Tuy nhiên, nếu mà trong ba năm trước đó, công ty này chịu lỗ liên tục; đồng thời những kết quả bất lợi vừa nêu được công bố, thì nó sẽ khó còn là một khoản đầu tư tốt trong mắt các nhà đầu tư. Từ ví dụ nêu trên, ta có thể thấy rằng việc có một tiêu chuẩn thống nhất giúp các nhà đầu tư đưa ra các lựa chọn sáng suốt hơn và có thể giúp gia tăng sự tự tin của họ trong ngành quản lý đầu tư.
TẠI SAO DOANH NGHIỆP LẠI CHỌN TUÂN THỦ GIPS?
Có vẻ như với việc cần thêm những nỗ lực thì GIPS sẽ là một rắc rối cho một công ty muốn tuân thủ nhóm tiêu chuẩn này. Tuy nhiên, vì các tiêu chuẩn GIPS đã được chấp nhận rộng rãi, một người quản lý tài sản thuộc sở hữu không tuân thủ có thể gặp bất lợi. Tại Hoa Kỳ, nhiều nhà tư vấn đầu tư khi khách hàng những tổ chức đầu tư thì sẽ không xem xét việc đầu tư vào các công ty không tuân thủ GIPS. Thêm vào đó, việc tuân thủ GIPS cũng giúp các công ty cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
XÁC MINH
Các công ty tuyên bố rằng mình tuân thủ GIPS có thể được xác minh độc lập bởi bên thứ ba. Công tác xác minh là tự nguyện vào thời điểm này, nhưng nhiều công ty muốn được xác minh để giúp xác định những thiếu sót trong thủ tục, và tạo cho khách hàng sự tin tưởng. Có những công ty chuyên về loại tư vấn xác minh và tư vấn đo lường hiệu suất này. Một khi công ty đã được xác minh, nó có thể bổ sung vào các tài liệu marketing về GIPS.
KẾT LUẬN
Khách hàng hiện tại và cả khách hàng tiềm năng của công ty quản lý đầu tư đều có thể hưởng lợi từ các tiêu chuẩn GIPS bởi vì chúng tạo ra các chuẩn mực về hiệu suất đầu tư, làm cho việc so sánh các doanh nghiệp trở nên dễ dàng và do đó nhà đầu tư có thể đưa ra các quyết định sáng suốt hơn. Để tìm hiểu thêm về các chi tiết cụ thể của các tiêu chuẩn, xem Sổ tay GIPS trên trang web CFA.