Khái niệm “đô thị thông minh” ở Việt Nam vẫn còn khá mới mẻ. Có người định nghĩa cho rằng, đó là một đô thị hiện đại với đầy đủ các tính năng và tiện nghi phục vụ cho nhu cầu của con người và công việc.

Tuy nhiên, ngoài vấn đề giao thông, điện, nước…, thì hệ thống phát triển hạ tầng mạng truyền dẫn, kết nối thông tin theo xu hướng “kết nối thông minh”, để giúp cho việc quản lý đô thị hiệu quả, đáp ứng được nhu cầu thiết yếu của người dân, đồng thời giúp cho đô thị có thể phát triển bền vững, tiết kiệm năng lượng… mới là yếu tố then chốt và nền tảng để làm nên một “đô thị thông minh”.

Cùng với đô thị xanh, đô thị thông minh (ĐTTM) đang là một trong những xu thế phát triển của thế giới. Dù khái niệm này vẫn còn khá mới mẻ ở Việt Nam, nhưng nhiều chuyên gia và các nhà quy hoạch đang kỳ vọng về một tương lai phát triển mới cho các đô thị (ĐT) tại Việt Nam, nhất là khi 2 ĐT đầu tiên là Đà Nẵng và Thái Nguyên đã bắt đầu khởi động chương trình này.

Xu thế của đô thị tương lai

Theo Chiến lược quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, đến năm 2040, tốc độ đô thị hóa sẽ đạt 50% và tổng diện tích đô thị sẽ tăng gấp 10 lần so với hiện nay với khoảng 20 triệu người sẽ chuyển đến sống tại các TP. Vì vậy, việc kết nối hạ tầng công nghệ thông tin với các công trình xây dựng để tạo ra những ĐTTM sẽ là xu hướng của các đô thị tương lai với mục tiêu mang lại nhiều hơn nữa giá trị và tính bền vững cho người dân sống tại các TP.

Ông Trần Ngọc Chính- Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam nhận định: Quá trình đô thị hóa ở Việt Nam đang diễn ra với tốc độ cao, chúng ta đang đứng trước một thực tiễn đáng lo ngại về chất lượng cuộc sống ở các đô thị (ĐT). Sự cạnh tranh ĐT với chất lượng cuộc sống ngày càng cao đòi hỏi chúng ta phải có cái nhìn ở tầm chiến lược về quá trình xây dựng quản lý và phát triển ĐT… Và ĐT xanh, ĐTTM là tầm nhìn chiến lược cho chúng ta trong mục tiêu xây dựng phát triển ĐT. Trên thế giới nhiều quốc gia đều đang thúc đẩy phát triển ĐTTM.

Khởi động các dự án đô thị thông minh

Ngay từ năm 2008, TP Đà Nẵng đã trở thành ĐT đầu tiên hướng tới mô hình ĐTTM và kết nối khi bắt đầu nghiên cứu và áp dụng theo mô hình phát triển thành phố kinh tế – sinh thái bền vững (gọi tắt là Eco2Cities), do Ngân hàng Thế giới khởi xướng.

TP này đã triển khai xây dựng chính quyền điện tử để thích ứng với yêu cầu quản lý hiện đại mạng diện rộng (mạng MAN); phủ sóng wifi cho tất cả không gian công cộng; xây dựng Trung tâm dữ liệu; gia nhập Liên minh Trung tâm Dữ liệu mở; xây dựng Trung tâm thông tin cộng đồng một kết nối…Từ hệ thống này, Đà Nẵng sẽ triển khai e-application (ứng dụng điện tử) dành cho người dân của mình để đăng ký kinh doanh, đăng ký xe máy, hay khám chữa bệnh… qua mạng.

Với những nỗ lực này, trong 3 năm liên tiếp Đà Nẵng đã dẫn đầu cả nước về mức độ sẵn sàng ứng dụng và phát triển CNTT-TT. Và mới đây, Đà Nẵng đã trở thành 1 trong 33 thành phố trên thế giới (và là ĐT đầu tiên của Việt Nam) được nhận tài trợ từ chương trình “TP thông minh hơn” của IBM- một sáng kiến kéo dài 3 năm với tổng giá trị hỗ trợ hơn 50 triệu USD dành cho 100 TP trên thế giới.

Cùng với Đà Nẵng, Thái Nguyên là TP thứ 2 tại Việt Nam đang hướng tới xây dựng ĐTTM.