Kiến thức về ma trận Boston

Ma trận Boston là gì?

Giải pháp cho vấn đề trên chính nằm ở việc sử dụng ma trận Boston (hay còn gọi là ma trận BCG). Ở ma trận này, chúng ta sẽ đi sâu phân tích hai khía cạnh của ma trận này (tương ứng với trục tung và trục hoành của ma trận), chính là:

• Market share (Thị phần): Hiện tại, thị phần của sản phẩm trên thị trường là thấp hay cao.
• Market growth (Triển vọng phát triển): Số khách hàng tiềm năng trong thị trường có triển vọng phát triển hay không.

Cách thiết lập ma trận Boston

Ghép các thành tố trong ma trận, chúng ta có những kết luận như sau:

1. Ngôi sao: Đại diện cho những sản phẩm có thể cạnh tranh tốt trên thị trường, vốn có những đối thủ cạnh tranh mạnh khác. Thường các sản phẩm thuộc góc phần tư này cần nguồn đầu tư khủng để duy trì tốc độ tăng trưởng của nó.

Khi tốc độ tăng trưởng của sản phẩm suy giảm, sản phẩm sẽ trở thành bò sữa nếu nó vẫn duy trì lượng thị phần lớn trên thị trường.

2. Bò sữa: Đại diện cho những sản phẩm có tốc độ tăng trưởng thấp, nhưng vẫn chiếm thị phần lớn trên thị trường. Ở góc phần tư này, sản phẩm đã có chỗ đứng vững chắc trong lòng khách hàng, nên nó chỉ cần khoản đầu tư vừa đủ để duy trì lợi thế cạnh tranh.

Tất nhiên, doanh nghiệp cần phải duy trì chỗ đứng của sản phẩm thuộc khu vực này, để có nguồn lợi nhuận tốt để có tiền đầu tư cho các ngôi sao.

3. Dấu hỏi: Đại diện cho những sản phẩm nằm ở thị trường có tốc độ tăng trưởng cao, nhưng lại chỉ chiếm thị phần hạn hẹp. Vấn đề ở đây là sản phẩm này có thể có tiềm năng trong tương lai, nhưng lại cần khoản đầu tư tương đối để cạnh tranh với những đối thủ mạnh ngoài kia.

Nên đầu tư mạnh vào sản phẩm, hay lặng lẽ rút lui để bảo toàn nguồn vốn, là dấu hỏi lớn đối với những danh mục nằm trong góc phần tư này.

4. Chó (hay còn gọi là chó mực trong một số tài liệu): Đại diện cho những sản phẩm rơi vào thị trường kém hấp dẫn, có thị phần thấp trong các thị trường đó. Thường với những sản phẩm này, doanh nghiệp hiếm khi đầu tư tiền bạc vào chúng. Nếu có chăng, họ chỉ cố gắng thu hồi đủ vốn để kịp thời rút lui.

Việc phân loại các danh mục sản phẩm của doanh nghiệp trong ma trận BCG sẽ giúp bạn nắm bắt được vòng đời của các sản phẩm, phân bổ và cân bằng vốn đầu tư sao cho hợp lý.

Ý nghĩa của ma trận Boston:

1. Một công cụ hữu hiệu trong việc quyết định phân bổ nguồn đầu tư sao cho hợp lý.

2. Nhưng nó chỉ là một lát cắt nhỏ cho bức tranh tổng quan về vấn đề của hiện tại.

3. Ma trận BCG ít có giá trị dự báo cho tương lai.

4. Không quan tâm tới các khía cạnh liên quan tới môi trường bên ngoài.

5. Có thể sẽ có những sai sót dựa trên những giả định được đề ra từ ma trận.

Một số vấn đề liên quan tới việc sử dụng ma trận Boston:

1. Sự tăng trưởng của thị trường (Market growth) có thể là thước đo không đầy đủ về tính hấp dẫn của thị trường.

2. Thị phần (Market share) là thước đo về khả năng tạo ra tiền của sản phẩm.

3. Việc chỉ tập trung vào market growth và market share sẽ khiến doanh nghiệp không quan tâm tới những yếu tố khác có thể tác động tới sự phát triển bền vững của sản phẩm (như lợi thế cạnh tranh độc nhất chẳng hạn).

4. Vòng đời của các danh mục sản phẩm có thể không giống nhau và quy về một chuẩn nhất định.