Tư vấn quản lý, Tư vấn đầu tư Kế Hoạch Kinh Doanh, Tư Vấn Chiến Lược, Báo Cáo Tiền Khả Thi, Nghiên Cứu Thị Trường
Để dự báo tác động của già hóa dân số tới tăng trưởng kinh tế, chúng tôi sử dụng phương trình sau:
Giả định rằng tốc độ tăng năng suất lao động trong thời kì tới là bằng nhau và bằng tốc độ tăng năng suất lao động bình quân thời kì trước (giai đoạn 1990 – 2012), tốc độ tăng trưởng kinh tế sẽ bị ảnh hưởng chủyếu bởi tốc độ tăng lao động và tốc độ tăng dân số. Dựa vào phương trình (10), chúng tôi sẽ tính được tác động cụ thể sự thay đổi cơ cấu dân số tới kinh tế như thế nào.
Để thực hiện dự báo, chúng tôi sử dụng số liệu Dự báo dân số thời kì 2009-2059 của Tổng cục thống kê (GSO).
Bảng 1: Dự báo dân số và tác động đến tăng trưởng kinh tế (2009 – 2059)
| Năm | 2009 | 2014 | 2019 | 2024 | 2029 | 2034 | 2039 | 2044 | 2049 | 2054 | 2059 |
| Dân số | 85.85 | 90.82 | 95.47 | 99.42 | 102.65 | 105.22 | 107.02 | 107.91 | 107.88 | 107.03 | 105.55 |
| p15-64 | 59.34 | 63.87 | 66.94 | 69.06 | 70.87 | 71.96 | 71.97 | 71.20 | 69.49 | 67.24 | 64.50 |
| p65+ | 5.51 | 5.69 | 6.76 | 8.93 | 11.68 | 14.30 | 16.65 | 18.53 | 20.57 | 22.58 | 24.51 |
| Old | 9.29 | 8.90 | 10.10 | 12.94 | 16.48 | 19.87 | 23.14 | 26.03 | 29.60 | 33.58 | 37.99 |
| Tỷ lệ tăng dân số | 1.13 | 1.00 | 0.82 | 0.64 | 0.50 | 0.34 | 0.17 | 0.00 | -0.16 | -0.28 | |
| Tỷ lệ tăng lao động | 1.48 | 0.94 | 0.63 | 0.52 | 0.30 | 0.00 | -0.21 | -0.49 | -0.65 | -0.83 | |
| Tỷ lệ tăng năng suất giả định | 0.13 | 0.13 | 0.13 | 0.13 | 0.13 | 0.13 | 0.13 | 0.13 | 0.13 | 0.13 | |
| Tác động | 0.48 | 0.07 | -0.06 | 0.01 | -0.07 | -0.21 | -0.25 | -0.36 | -0.36 | -0.42 | |
| Thay đổi tỉ lệ phụ thuộc người già | -0.08 | 0.24 | 0.57 | 0.71 | 0.68 | 0.65 | 0.58 | 0.71 | 0.80 | 0.88 |
Nguồn: Tự tính toán của nhóm nghiên cứu
Từ bảng số liệu trên ta thấy, trong giai đoạn 2009-2059, tác động của cơ cấu dân số tới tăng trưởng kinh tế có xu hướng giảm dần. Tác động này là âm từ thời kì 2019 – 2024 trở đi. Giá trị âm hàm ý rằng, trong điều kiện tốc độ tăng năng suất lao động không đổi, sự thay đổi cơ cấu dân số ảnh hưởng tiêu cực tới tăng trưởng kinh tế.
Giá trị của số liệu về “Thay đổi tỉ lệ phụ thuộc người già” tăng dần qua các năm cho thấy xu hướng biến đổi cơ cấu dân số theo hướng già đi, tỉ lệ người già tăng nhanh hơn tỉ lệ tăng lao động.
Đóng góp của biến đổi dân số tới tăng trưởng kinh tế dương trong giai đoạn 2014-2024 và bắt đầu âm từ giai đoạn 2024-2029 trở đi. Điều này là do tốc độ tăng lao động giảm mạnh và tỷ lệ phụ thuộc người già tăng lên. Sau thời kì này, tăng trưởng kinh tế chủ yếu dựa vào năng suất lao động. Do đó, về dài hạn, nâng cao năng suất lao động là giải pháp quyết định cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam.
Nguồn: Tổng hợp
